با سلام خدمت همراهان گرامی انبوه سازان هوتن در این مقاله قصد داریم به بررسی در مورد معماران معاصر ایران بپردازیم تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.یکی از هنرهایی که از دیرباز در آثارایرانیان دیده میشود هنر معماری است در واقع معمار آهنگری است که طرح را روی سندان و زیر پتک خود به منصه ی ظهور میرساند. معماری از جمله هنرهای است که از دیر باز با آداب و سنن و رسوم ایرانی عجین شده و در عمق جان ایران و ایرانی نفوذ پیدا کرده است. چنانکه ما امروز در اشعار چند تن از شاعران ایرانی حضور و سیطره ی هنر معماری را هم میبینم و هم می شنویم.
من ارگ بم و خشت به خشتم متلاشی
تو نقش جهان هر وجبت ترمه و کاشی
میبنید که ایرانیان از آغاز تمدن به ظرافت هنر معماری، چه در ساخت و ساز و چه در هنر و نقاشی توجه بسیار داشتند. امروزه نیز به دلیل وجود ذوق و خلاقیت معمارانایران، یکی از افتخارات ایرانیان در دنیا، معرفی معماران معروف در سطح جهان است. نامهای برخی از این معماران تنها محدود به داخل کشور نبوده و بسیاری از آنها در سطح بینالمللی نیز نامآور هستند که در ادامه با برخی ازا ین معماران مشهور آشنا میشویم.
۱- هوشنگ سیحون؛ مرد بناهای ماندگار
هوشنگ سیحون ۳۱ مرداد ۱۲۹۹ در تهران متولد شد، او میتوانست طبق علاقه همه ی خانواده به موسیقی روی بیاورد.اما او شگفتانه ی انگشتانش را بر تن سفید کاغذ کشید و به هر طرح و ایده جان و تعالی می بخشید. به طوری که طرح های آرامگاه نادر شاه، کمال الملک، بو علی سینا، خیام و فردوسی بزرگ از افتخارات هوشنگ سیحون می باشد.
معماری با ایده شروع، با دقت ادامه و با لذت به اتمام میرسد
۲- داریوش بوربور؛ پدر شهرسازی نوین
شنیدن نام داریوش بور بور افتخار دیگریست برای ایران و ایرانی در جهان عمارت ها و بناها او که با بی قراری انگشتانش طرح شگرف می آفرید و جهان را به تحیر وامیداشت. بور بور در سال ۱۳۴۵ شورای عالی شهرسازی ایران را تاسیس کرد و تا به حال طرح های جامع شهری و منطقه ای متعددی، از جمله طرح جامعه منطقه ی نوشهر-چالوس، طرح جامعه آبادان _خرمشهر، طرح نوسازی اطراف حرم امام رضا و طراحی بازار رضا از جمله موفقیت ها ایشان بوده است، همچنین وی موفق به دریافت جایزه مرکوری ایتالیا در سال ۱۳۴۵ هم شد.
۳- عبدالعزیز فرمانفرمائیان؛ معمار ورزشگاه ۱۰۰ هزار نفری آزادی
نام عبدالعزیز فرمانفرمائیان، با ورزشگاه آزادی گره خورده و در هم تنیده است. بله درست فهمیده اید طراح و سازنده ی ورزشگاه آزادی کسی نیست جز عبدالعزیز فرمانفرمائیان عزیز و هنرمند.
آثار بسیاری از این هنرمند باقی مانده که از مهمترین آنها می توان به ساختمان شرکت نفت، ساختمان وزارت کشاورزی، پست و تلگراف، فرودگاه مهرآباد، کاخ نیاوران.، کاخ سعد آباد، اشاره کرد.
۴- حسین امانت؛ طراح برج آزادی تهران
تلفیق معماری کلاسیک غربی با روح معماری شرق، حسین امانت را به یکی از معماران موفق ایرانی تبدیل کرده، کسی که در کارنامه معماری اش از ساختمان اولیه دانشگاه شریف گرفته تا شهرک تفریحی دریا کنار و سفارت ایران در پکن را طراحی کرده است.
۵- بهرام شیردل؛ بین الملی ترین معمار ایرانی
بهرام شیردل از جمله معمارانی است که به خاطر روابط بین الملی خوبش توانسته پرژوه هایی را در کلاس جهانی طراحی کند.
از جمله آثار او، کتابخانه اسکندریه مصر، موزه ی ملی اسکاتلند، کتابخانه کانسای ژاپن و طراحی شهری مونترال در سال۲۰۰۰ است. گفتنی است شیر دل برای اکثر کارهایشان نشان بین الملی دریافت کرده است.
خدا اگر عاشق شود معمار دنیا می شود
معمار اگر ماهر شود، نقش جهان در مشت اوست
۶- علی اکبر صارمی؛ استاد معماران ایران
نام علی اکبر صارمی به تعلیم و تربیت معماران برتر و شایسته کشور مزین شده است بهط روی که وی عضو هیئت امنای انجمن مفاخر ایران بود و پروژه هایی مانند طراحی ساختمان سفارت ایران در الجزایر و آلبانی، تالار شهر کرمانشاه، مجموعه وآمفی تئاتر انستیتو پاستور و شورای شهر مشهد را در کارنامه موفق خود دارد.
۷ – فرهاد احمدی، طراح دانشگاه هنر اصفهان
فرهاد احمدی فعالیت خود را با ساخت مجموعه های مسکونی و خدماتی مناطق محروم استان خراسان شروع کرد و پس از جنگ درگیر عملیات بازسازی مناطق جنگی شد.
وی هیچ وقت از تلاش برای پروراندن معماران مستعد و توانمند دست بر نمیدارد. از جمله کارهای احمدی می توان به طرح سفارت ایران در استکهلم، ساختمان مرکزی فرهنگی دزفول، طراحی جامع دانشگاه هنر اصفهان و کتابخانه مرکزی علم و صنعت اشاره کرد.
۸- کامران دیبا؛ خالق شهر جدید شوشتر
مشهورترین اثر کامران دیبا پروژه ناتمام شهر جدید شوشتر است که توانسته جایزه آقا خان، که از نظر مالی برترین جایزه ی معماری جهان محسوب میشود را به خودش اختصاص دهد. موزه ی فرهنگسرای نیاوران و شفق هم کار این معمار گرانقدر می باشد.
۹- سید هادی میرمیران؛ خالق ایل گلی تبریز
سید هادی میر میران، در طول زندگی کوتاه خود توانسته بود جوایز متعدد هنری و معماری را به خودش اختصاص دهد به طوری که از وی به عنوان یکی از پر افتخارترین معماران ایرانی یاد می شود
از جمله آثار او میتوان به طرح مجتمع ایل گلی تبریز، طرح جدید شهر بهارستان، طراحی سفارت ایران در فرانکفورت و بانکوک، طرح کتابخانه ملی ژاپن وچندین طرح داخلی و خارجی نام برد.
یادی کنم از جمله ی زیبا سید هادی میر میران :
معماری رد زمان است بر فضا
۱۰- لیلا عراقیان؛ معمار پل طبیعیت پایتخت
شهرت پل طبیعت در ایران و جهان به دلیل هنر بی بدلیل دستان و تفکر بانوی جوان و هنرمند ایرانی، لیلا عراقیان است، وی توانست برای طراحی پل طبیعت جوایز متعددی را به خود اختصاص دهد که مشهورترین این جوایز آقاخان بوده که در ۲۰۱۶ در یافت کرده است.
در دید عوام نمای ساختمان غایت هدف و زیبایی است
اما در دید من هیچ عاملی بر دیگری ارجعیت ندارد مگر عملکرد بر کل طرح
۱۱- امیر علی سردار افخمی؛ خالق تئاتر شهر تهران
علی سردار افخمی یکی دیگر از بهترین معماران ایرانی در سال ۱۳۰۸ در تهران به دنیا امد. در سال ۱۳۲۳ زمانی که شاگرد دوره متوسطه بود برای ادامه تحصیلات راهی فرانسه شد وپس از ورود به رشته معماری در مدرسه هنرهای زیبای پاریس شاگرد اول شد.
وی پس از اخذ مدرک دکتری معماری از دانشکده هنرهای زیبای پاریس در سال ۱۳۴۲ به ایران بازگشت و در دانشگاه تهران مشغول تدریس شد تا اینکه به دلیل اختلاف با هوشنگ سیحون (ریاست وقت دانشکده معماری) کار تدریس را رها کرد و منحصرا به کار معماری در دفترخود در تهران ” شرکت مهندسان مشاور سردار افخمی” پرداخت.
مهمترین اثر وی تئاتر شهر اوست که در سال ۱۳۵۵ طراحی و پس از انقلاب اسلامی ایرن در سال های ۱۳۷۶-۱۳۸۰ اجرا شد.
۱۲- فرشیده موسوی؛ طراح برج مسکونی چرخان
پروفسور فرشیده موسوی، متولد سال ۱۳۴۴ در شهر شیراز است و تحصیلات خود را در دانشگاه کینگز لندن به پایان رساند. ایشان یکی از معمارهای زن ایرانی است که در کنار تدریس علوم معماری در دانشگاه هاروارد آمریکا، یکی از کارشناسان برجسته معماری در جهان محسوب میشود. فرشید موسوی با وجود کسب جوایز و افتخارات گوناگون در دنیا، از داوران جایزه معماری آقاخان نیز هست.
یکی از مهمترین پروژههایی که ایشان طراحی کردند، ترمینال مسافربری یوکوهاما است که نمایانگر سبک فکری خود است، ولی ایشان در دنیا بیشتر با طراحی برج مسکونی گردان در فرانسه شناخته میشوند. این برج ۱۱ طبقه در شهر مون پلیه فرانسه است که از چندین صفحه گردان ساخته شده و تراسهایی وسیع همراه با چشم انداز ساحلی و رستورانی در طبقه همکف دارد. این ساختمان بخشی از یک پروژه ۱۲ ساختمانی است که ساخت آن در سال ۲۰۱۴ شروع شده است. ایشان همچنین باغهای لیروند و مون پلیه در فرانسه را در کارنامه حرفهای خود دارد.
همیشه ترسیم کردن از حرف زدن بهتر
و بدتر است اینکه چه چیزی کشیده شود در نهایت تو را به وجد میآورد
۱۳- ایرج کلانتری؛ معمار فرودگاه امام خمینی
ایرج کلانتری از بهترین معماران معاصر ایران در سال ۱۳۱۶ در تهران چشم به جهان گشود. وی تحصیلات خود را در رشته معماری ادامه داد و مدرک کارشناسی ارشد معماری از دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران را در سال ۱۳۴۱ اخذ نمود.
وی همچنین عضو موسس و رئیس هیات مدیره مهندسین مشاور باوند از ۱۳۵۳، عضو شورای تخصصی شهرداری تهران، رئیس هیات اجرایی شورای هماهنگی تشکل های صنفی مهندسی کشور،عضو هیات مدیره انجمن صنفی مهندسان مشاور معمار و شهرساز، عضو هیات امناء انجمن مفاخر معماری ایران بوده است.
از جمله فعالیت های وی می توان به مواردی همچون مدیریت و طراحی پروژه فرودگاه بین المللی امام خمینی (ره) ، دانشگاه بین المللی قزوین امام خمینی (ره) ، سفارت ایران در گرجستان، اقامتگاه سفیر ایران در ایروان،مجموعه چایکنار تبریز، مجموعه های اداری و مسکونی متعدد اشاره کرد.
۱۴- وارطان هوانسیان؛ معمار کاخ شهناز پهلوی در سعدآباد
وارطان هوانسیان از بهترین معماران ایرانی ارمنی تبار معروف به آرشیتکت وارطان، در سال ۱۲۷۵ شمسی در تبریز به دنیا آمد. او از مدافعان سرسخت معماری مدرن و از بهترین معماران ایرانی به شمار میآمد.
پس از پایان تحصیلات متوسطه، مدتی در تبریز و تهران به کارهای مختلف پرداخت وی در یک کارخانه قالیبافی در تبریز به عنوان طراح نقش قالی مشغول به کار شد. در اواخر جنگ اول جهانی نیز به پاریس رفت. در آنجا به تحصیل نقاشی، در مدرسه هنرهای زیبا ، و معماری و شهرسازی، در یک مدرسه خصوصی پرداخت. وی در سال ۱۳۰۱ شمسی تحصیلات معماری را به پایان رساند. پس از آن به مدت سیزده سال در فرانسه به کار معماری پرداخت. هوانسیان پس از بازگشت به ایران، در سال ۱۳۱۴ به استخدام اداره شهربانی درآمد. در همین سال مقام اول مسابقه طراحی هنرستان دختران در تهران را کسب کرد.
از آثار وی می توان به مواردی همچون هنرستان دختران تهران، هتل دربند در تهران، تکمیل باشگاه افسران وزارت جنگ (طرح اصلی توسط گابریل گورکیان) دوره پهلوی اول در تهران و کاخ شهناز پهلوی درسعد اباد، سینما متروپل درتهران،
سینما کریستال، سینما دایانا ( سپیده فعلی) در تهران ، مهمانخانه ایستگاه راهآهن تهران ، هتل فردوسی در تهران، ساختمان مرکزی بانک سپه در تهران، بانک سپه شعبه بازار تهران، مراکز بانک سپه در شهرستانها، ساختمان جیپ در تهران، مجتمع آپارتمان های شاهرضا در تهران و کودکستان کوشش اشاره کرد.
هر خط مناسبی که در هر یک از طراحی هابر کاغذ سپید نقش میبندد
گوشه های از زحمات تفکر، عمل به مطالعات و… معمار را جبران و خستگی او را زایل میکند
۱۵- نکتار پازپازیان؛ طراح دانشگاه جندی شاپور
نکتار پازپازیان، اولین زنی بود که در رشته معماری از دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران فارغ التحصیل شد. وی زاده شهر اراک است و ادامه تحصیلات خود را در دانشگاه بوزار پاریس ادامه داد.
این معمار برجسته در مدت اقامت ۱۰ ساله خود در پاریس به کار در دفاتر معماری اشتغال داشت و از جمله طرحهای معروف ایشان میتوان به دانشگاه جندی شاپور، گمرک آستارا، طرح جامع تبریز، بخشهایی از دانشگاه تبریز و مواردی دیگر اشاره نمود.
۱۶- نسرین سراجی؛ مدیر مدرسه عالی معماری پاریس
نسرین سراجی در سال ۱۳۳۶ خورشیدی و در تهران به دنیا آمد. ایشان تحصیلات خود را در انجمن معماری لندن به پایان رساند. پروفسور سراجی که همچنان طراحیهای خاص و سرآمد در سطح دنیا دارد، مدیر مدرسه عالی معماری پاریس نیز هست.
دیتریچ کاربرچت :
وقتی میگوییم شهری زیباست منظور آن زیبایی است که ما از خیابانها و میدانها _یعنی از فضای عمومی_درک میکنیم، بنابراین برای «زیبا» کردن یک شهر باید به اینگونه فضاهای عمومی پرداخت.
۱۷- هومن بالازاده؛ دنیایی از ایدههای نوین
هومن بالازاده، معماری از نسل جدید است که نه تنها در ایران بلکه در خارج از مرزها نیز خوش درخشیده است. این معمار ۳۷ ساله تبریزی مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشته معماری کسب نموده و از اولین پروژههای او بازسازی خانه شخصی خود بود که باعث شد در اواخر دوران تحصیل توجه یک کارفرما را به هنر خود جلب نماید و اولین تجربه طراحی حرفهای خود را در طراحی ساختمان اداری تجاری کرج به نام “شاه کرم” را در کارنامه خود قرار دهد. این طراح جوان با سابقه کمتر از ۱۵ سال در بیرون از ایران نیز آثار فاخری در کشورهای امارات و مالزی دارد و جایزه جهانی معماری را در شهر بارسلون نیز به او رسیده است.
سبک معماری در هر منطقه نشان دهنده
نوع نگرش مردم به محیط اطراف و پیرامون خود هست
۱۸- شهاب علیدوست؛ طراح جوان برج
شهاب علیدوست یکی دیگر از طراحان معماری نسل جدید است. در حال حاضر، بسیاری از برجهای زیبا در تهران و کرج امضای ایشان را در طراحی دارند. تنوع موجود در طراحیایشان خلاقیت بالایی در معماری ساختمانهای اداری، تجاری و درمانی دارد. جوایز زیادی مانند کسب رتبه دوم در مسابقه بین المللی در سال ۹۵ نیز در کارنامه ایشان موجود است.
۱۹- رضا دانشمیر؛ طراح سینما پردیس ملت
رضا دانشمیر متولد سال ۱۳۴۳ در کرمانشاه است. او تحصیلات خود را در دانشگاه علم و صنعت در مقطع کارشناسی ارشد ادامه داد و کار خود را با بازسازی یک استخر متروک و تبدیل آن به گالری هنری در سال ۱۳۷۹ آغاز نمود.
یکی از طرحهای معماری مدرن رضا دانشمیر، پردیس سینمایی ملت است. از جمله جوایزی که به کارهای ایشان تعلق گرفته میتوان به مدال طلایی تعهد کیفیت جهانی در سال ۲۰۱۲، رقابت طراحی نما در سال ۲۰۱۲ برای طراحی گلفام و موارد دیگر اشاره نمود.
۲۰- مهران حق بین؛ تلفیق با معماری غرب
مهران حقبین تحصیلات خود را در دانشگاه عالی معماری کاتالونیا در اسپانیا به پایان رساند. در کارهای او تلفیق معماری نوین ایرانی با معماری غربی به مراتب دیده میشود. از جمله این طرحها می توان به پروژههای منظرخانه، ساختمان اداری کار-خانه (Kar – Khaneh) اشاره نمود و طراحیهای ایشان به دلیل داشتن سادگی هنر ایرانی و تسلط بر معماری غربی منحصر بفرد است.
معماری باید از زمان و مکان صحبت کند، اما آرزوی بی انتها دارد